STÇM Hakkında
Sivil Toplum Çalışmaları Merkezi
Merkezin amacı, Türkiye’de ve dünyada sivil toplumun gelişimine katkıda bulunmak, bu gelişimin sosyal, ekonomik ve kültürel boyutları konusunda bilimsel araştırma, uygulama, yayın, eğitim ve dokümantasyon çalışmaları yapmak, ilgili resmi, özel ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği içinde çalışmak ve sivil toplum ile ilgili alanlarda bilgi birikimi sürecinde aktif olarak yer almaktır.
Sivil Toplum Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi 2008 yılında kurulmuş ve faaliyetlerini Sivil Toplum Çalışmaları Eğitim ve Araştırma Birimi, Gençlik Çalışmaları Birimi ve Çocuk Çalışmaları Birimi olarak sürdürmektedir.
STK Eğitim ve Araştırma Birimi
Son on yılda sivil toplum kuruluşlarının (STK) çoğulcu demokrasi içinde artan önemlerine yapılan vurguyla birlikte hem sayılarında, hem faaliyet gösterdikleri alanların çeşitliliğinde bir artış gözlenmektedir. Buna karşın, STK’ların, ihtiyaç duydukları kurumsal kapasitelerini güçlendirmeleri konusundaki çeşitli sorunları da dikkat çekmektedir.
Kuruluşundan itibaren toplumun tüm kesimleriyle sürekli ve sıcak bir ilişki kurmayı hedefleyen, bu anlamda akademik etkinliklerin yanı sıra sosyal ve kültürel etkinlikleriyle kapılarını dış dünyaya açmış bir “kent üniversitesi” olan İstanbul Bilgi Üniversitesi, misyonunun ayrılmaz bir parçası olarak gördüğü sivil toplum kuruluşlarına yönelik desteğini kurumsal hale getirerek, Mart 2003’te STK Eğitim ve Araştırma Birimi (Bilgi STK) ‘ni oluşturmuştur.
Türkiye’de ilk defa bir üniversite bünyesinde kurulan birim, çoğulcu demokraside STK’ların rolünün güçlendirilmesine ve STK’ların etkin çalışma sorununun çözümüne katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu amacın arkasında STK’ların ve özellikle taban örgütlenmelerinin katılımcı bir demokrasinin kurulmasında kilit aktörler oldukları görüşü yatmaktadır. Bilgi STK, sivil toplum kuruluşları ve yurttaş girişimlerinin yönetim ve politikaların oluşumu ve uygulanması süreçlerine katılım kapasitelerinin gelişimine yardımcı olacak, bir üniversite-sivil toplum buluşma noktası olarak kurulmuştur.
Bilgi STK sivil toplumu kuruluşlarının kurumsal kapasitelerini ve örgütlenme yeteneklerini güçlendirme ve destekleme, artan eğitim ve yazılı ve görsel malzeme ihtiyaçlarına cevap vermenin yanı sıra, insan hakları, cinsiyet eşitliği, katılım, çok kültürlülük ve etik gibi konularda STK’ların farkındalığını artırma, STK’lar arası ağların oluşturulması ve ağ çalışmalarının düzenlemesi, kamu harcamalarının izlenmesi ve AB müzakere sürecinde STK’ların etkisinin artırılması üzerine çalışmaktadır.
2003 yılından günümüze İstanbul Bilgi Üniversitesi STK Eğitim ve Araştırma Birimi tarafından düzenlenmekte olan ve her biri 250 saat olan STK Eğitim ve Sertifika Programlarına 750’nin üzerinde STK gönüllüsü ve profesyonel çalışanı katılmış ve katılımcıların yaklaşık üç katı başvuru alınmıştır.
Gençlik Çalışmaları Birimi
Gençlik Çalışmaları Birimi (GÇB) Türkiye’de hak temelli gençlik politikalarının geliştirişmesine katkıda bulunmak amacıyla 2006 yılında kuruldu. Birim bünyesindeki
Araştırma Programı çerçevesinde özellikle gençlik çalışması alanında araştırma projeleri yürütülmekte ve bunlar makale, rapor ve kitap olarak basılmakta,
Ağ Oluşturma Programı aracılığıyla festival, çalışma ziyaretleri ve toplantı gibi imkanlarla gençlik alanındaki paydaşların birbirlerinden öğrenmelerine yönelik imkanlar hayata geçmekte,
Modelleme Programı bünyesinde yenilikçi gençlik projeleri uygulanmakta ve alanda gençlerle çalışan kurumların bu uygulamaları benimsemesiyle ilgili çalışmalar yürümekte,
Savunuculuk Programı kapsamında karar alıcılar nezdinde gençlerin – en geniş anlamıyla – refahını ve katılımlarını artırıcı faaliyetler uygulanmaktadır.
Bu dört program altında bugüne kadar çeşitli kitaplar ve makaleler yayınlanmış, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin Santral Kampüsü civarında yaşayan gençlerle çeşitli faaliyetleri yürüttüğü Kısa Dalga Gençlik Merkezi hayata geçmiş, gençlik politikalarını gençlerin izlemesine yönelik bir metodoloji oluşturulmuş, gençler ve insan hakları temelli Yaşayan Kütüphane projesi hayata geçmiş ve çeşitli eğitim programlarıyla gençlerle çalışanlar desteklenmiştir.
Çocuk Çalışmaları Birimi
İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi (ÇOÇA), çocuk haklarının bilinmesi, benimsenmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla 20 Kasım 2007 tarihinden beri İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Çalışmaları Merkezi (STÇM) bünyesinde faaliyet göstermektedir. Yaptığı tüm çalışmaları çocukların katılımıyla gerçekleştiren ÇOÇA, çocuk hakları üzerine eğitim modelleri üretip yaygınlaştırmanın yanı sıra araştırma ve savunu çalışmaları yaparak, çocuk alanındaki politikaların gelişimine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Öncelikli hedef kitlesi çocuklar ve öğretmenler ile STK çalışanları başta olmak üzere çocuklarla çalışan yetişkinler olan ÇOÇA, birbirinden öğrenmeye verdiği önemle bağlantılı olarak çalışmalarını işbirliklerine dayanarak sürdürmektedir. Üniversite içinde ve sivil toplumda çocuk ve insan hakları alanında çalışan kişi ve kurumların deneyim ve bilgisi ÇOÇA’nın çalışmalarında yer almakta ve ÇOÇA’da üretilen bilgiler de çeşitli araçlarla yaygınlaştırılmaktadır.
Özellikle çocuk hakları eğitimi, çocuk ve toplumsal cinsiyet, çocuk katılımı ve çocuk ve medya alanlarında faaliyet gösteren ÇOÇA şimdiye dek çocuk ve toplumsal cinsiyet, çocuk ve medya ve çocuğun iyi olma haline ilişkin araştırmalar yürütmüştür. Söz Küçüğün isimli çocuk hakları oyununu, Neden Olmasın ve Mesela Sokağı isimli toplumsal cinsiyet eşitliği oyunlarını ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin animasyon filmlerini çocukların kullanımı için hazırlayan ÇOÇA, çocuklarla çalışan öğretmenler ve STK temsilcilerinin kullanımı için de Pusulacık: Çocuklarla İnsan Hakları Çalışma kitabının çeviri ve uyarlamasını gerçekleştirmiş; çeşitli okullarda uygulanmak ve çocuklarla çalışan yetişkinleri güçlendirmek amacıyla çalışma alanlarına ilişkin eğitim kitapları ve programları hazırlamıştır. Çocukların kamusal alanda yer bulmalarını ve karar mekanizmalarına katılımını kolaylaştırmayı hedefleyen ÇOÇA’nın kolaylaştırdığı Açık Radyo’daki Söz Küçüğün isimli çocuk hakları programı, çocuk yapımcılar tarafından 2008 yılından beri hazırlanıp sunulmaktadır.